HERRI KIROLAK/SOKATIRA
Sokatira Mundiala. Sokatiraren Historia (II)
Zein izan da Sokatiraren garapena kirol arautua bilakatzeko?
XIX. mendean, gaur egun “kirol antolatua” izenez ezagutzen dugun sokatira daukagu Europan. Lehendabizi kluben artekoa izan zen, baina pixkanaka eboluzionatzen joan zen eta hainbat elkarte eta klub federazio sortu ziren
Britainia Handian, adibidez, 1880an Asociación Atlético de Aficionados elkartea sortu zen, eta aldi berean atletismo eta futbol elkarte nazionalak sortu ziren. Atletismo modalitateak hauek ziren: lasterketak, jauziak, pisu jaurtiketak eta sokatira.
Beste kirol askotan bezala, sokatiraren arauak ez ziren oso argiak eta homogeneoak herrialde guztientzat. Horietako batzuetan, taldea lau gizonek osatzen zuten. Beste batzuetan, ordea, zortzik osatzen zuten. Esan beharra dago sokatiran erabiltzen ziren teknikak berak irainak izango zirela gaur egungo arauekin alderatuta, baina garai hartan onak eta erabilgarriak zirela uste zen
⏩ Sokari tira egiteko hainbat teknika daude:
– Austriako Tiroleko tabernetan, duela bi mendetik, Finger häkels edo hatzaren bidez egiten da
– Eskimalek biren arteko borroka egiten dute, Arsaaraga izenez ezaguna
– Korean, lehiaren oinarria aurkariak lerroa gurutzatzea da, makilak erabiliz
⏩ 1964 Nazioarteko I. Lehiaketa federazio berriak antolatu zuen, 1960an sortua: Baltikoko Jokoak (1.964), Malmo-Suedian. Britainia Handiak, Suediak, Holandak eta Danimarkak parte hartu zuten. Europako I. Txapelketa Cristal Palace-Londonen ospatu zen (1.965). Eta I. Munduko Txapelketa Holandan ospatu zen.
⏩ 1968an Lurreko Outdoor modalitateko Lehen Munduko Txapelketa ospatu zen. Beste herrialdeak 1960an sortutako TWIF Nazioarteko Federazioan sartu zirenean. Lehiaketa honetarako aukeratutako tokia Herbehereak izan ziren.
⏩ Emakumeak 1985ean hasi ziren txapelketetan ofizialki lehiatzen. Hasieran norberaren modalitatean. 2010az geroztik, kategoria mistoak daude, eta taldeak bi sexuetako kirolariekin osatzen dira.
⏩ 1991 Lehenengo Munduko Indoor Txapelketa egiten da, goma gainekoa. Euskal Herrian egiten da.
Julen Olano nagusitu da Urrezko Aizkolari Kopako bigarren kanporaketan
Lau aizkolarik neurtu zituzten indarrak eta azkenean leitzarrak lortu zuen garaipena eta hurrengo kanporaketarako txartela
Nafarroako harri-jasotze eta txinga-eramate txapelketak jokatu zituzten larunbatean
Txinga-eramatean Daniel Saldias arraioztarra eta harri jasotzen Irurtzungo Jon Irañeta izan ziren txapeldunak
Bertan behera geratu dira hainbat herri kirol ekitaldiak Bizkaian
Eusko Jaurlaritzak argitaratutako 38/2020 Dekretua aztertu eta gero hartu du erabakia Bizkaiko Federazioak